Karnozyna to związek o szerokim spektrum działań biologicznych, który odgrywa istotną rolę w utrzymaniu homeostazy komórkowej. W związku z tym przeprowadzane jest coraz więcej badań nad efektywnością w walce z najróżniejszymi chorobami. Jak karnozyna może wspomóc powrót do zdrowia?

Karnozyna – co to takiego?

Karnozyna (beta-alanyl-L-histydyna) to powstający wewnątrz organizmu dipeptyd, syntetyzowany z β- alaniny oraz L-histydyny w reakcji katalizowanej przez syntetazę z wykorzystaniem ATP. Związek ten znajduje się w całym organizmie, a przede wszystkim w obszarach, które cechują się dużym zapotrzebowaniem na energię, m.in.: w mózgu, mięśniach szkieletowych i sercu.

Karnozyna a przeciwdziałaniu chorobom

Poniżej przedstawione zostały korzyści przyjmowania karnozyny, które są poparte jedynie ograniczonymi badaniami klinicznymi:

Choroba Alzheimera – wciąż niezbędne są dalsze badania kliniczne, jednak jak dotąd badania na modelach komórkowych i zwierzętach wskazują na zdolność karnozyny do zmniejszania kumulowania się beta amyloidu, który tanowi główny składnik w mózgu pacjenta z chorobą Alzheimera. Co więcej, randomizowane i kontrolowane badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą wykazało, iż u zdrowych osób w podeszłym wieku, które przyjmowały suplement zawierający anserynę (metylowaną pochodną karnozyny) i karnozynę, zaobserwowano poprawę związanego z wiekiem spadku przepływu kwi w mózgu (co pojawia się w chorobie Alzheimera) po trzech miesiącach przyjmowania suplementu.

Autyzm – na chwilę obecną nie ma wystarczających dowodów na poparcie stosowania l-karnozyny w autyzmie. Jednak w pewnym badaniu klinicznym, w którym uczestniczyło 31 dzieci z autyzmem, L-karnozyna (800 mg/dzień) zmniejszyła natężenie i poprawiła objawy autyzmu (takie jak komunikacja, socjalizacja oraz wysławianie) po 8 tygodniach stosowania. Nie można jednak wyciągnąć jednoznacznych wniosków z tego pojedynczego badania, w związku z brakiem grupy kontrolnej.

Cukrzyca i otyłość – pewne dowody wskazują na wykorzystanie karnozyny u osób z otyłością lub cukrzycą. Randomizowane, pilotażowe badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą oceniało spektrum działania suplementacji karnozyny u 30 osób z otyłością lub nadwagą. Połowa badanych przyjmowała 2 gramy karnozyny każdego dnia, a druga połowa stosowała placebo przez okres 12 tygodni. U osób, które stosowały karnozynę, insulinooporność oraz poziom glukozy uległy zmniejszeniu w porównaniu do osób przyjmujących placebo. Wniosek ten sugeruje, iż przyjmowanie karnozyny może wspomagać zapobieganie cukrzycy typu 2. Niektórzy naukowcy przypuszczają, iż osoby z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym mają niskie stężenie (nawet 63% poniżej normy) karnozyny w komórkach mózgowych i mięśniowych. Badania na dużą skalę nie dały takich samych wniosków.

Zdrowie oczu i jaskra – w małym badaniu suplementacja z dodatkiem karnozyny przez rok jako dodatek do podstawowej terapii, obniżyła ciśnienie śródgałkowe u pacjentów z jaskrą. W skład preparatu wchodziły takie składniki jak: wyciąg z pokrzywy indyjskiej (150 mg), L-karnozyna (50 mg), homotauryna (100 mg), witamina B1 (1,1 mg), witamina B2 (1,4 mg), witamina B6 (1,4 mg), magnez (150 mg) i kwas foliowy (0,2 mg). Niestety wpływ, jaki wywiera sama karnozyna na ciśnienie śródgałkowe, jest nieznany. Sugeruje się, iż karnozyna może przeciwdziałać zaćmie poprzez połączenie jej właściwości antyglikacyjnych i przeciwutleniających, jednak brakuje danych klinicznych na dużą skalę, które potwierdziłyby tę tezę. Co więcej, stosowanie kropli do oczu, których jednym ze składników jest karnozyna, przez 2 do 6 miesięcy zmniejszyło problemy ze wzrokiem (osłabioną ostrość wzroku, zmętnienie soczewki), które są zazwyczaj skutkiem ubocznym zaćmy.

Choroba Parkinsona – naukowcy badają, czy karnozyna ogranicza tworzenie się i sprzyja rozkładowi nieprawidłowych białek, które mogą przyczynić się do rozwoju choroby Parkinsona. Badają także jej wpływ na hamowanie toksyczności aldehydu malonowego w komórkach neuronalnych, co może skutkować ograniczeniem tworzenia się zmodyfikowanych białek związanych z chorobą Parkinsona. W jednym z badań, połączenie leczenia karnozyną (1,5 g/dzień) i L-dopa poprawiło niektóre objawy neurologiczne, takie jak sztywność nóg i rąk oraz zwiększone drżenie dłoni. W związku z powyższym niektórzy badacze sugerują, iż przyszłe badania powinny koncentrować się na sprawdzaniu, czy karnozyna ma zdolność zmniejszenia toksyczności L-dopa, co jest często stosowane jako sposób na utrzymanie poziomów dopaminy u osób, które cierpią na chorobę Parkinsona.